Bahşişin kredi kartı ile ödenmesini yasal güvence altına alacak düzenleme ile gelirlerde %90 artış hedefleniyor.
Hizmet sektöründe faaliyet gösteren 2 milyonu aşkın çalışanı ilgilendiren yeni bir yasal düzenleme için çalışmalar hız kazandı. Bahşişin ücret kapsamı dışında tutulması ve kredi kartı ile yasal zeminde ödenebilmesini amaçlayan taslak düzenleme ile hem çalışanların gelirinde önemli artış hedefleniyor hem de kayıt dışı ekonomiyle mücadelede yeni bir adım atılıyor.
KREDİ KARTIYLA BAHŞİŞ UYGULAMASI YASALAŞIYOR
Düzenlemenin bu yasama dönemi içinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Geçtiğimiz yıl gündeme gelen ve bu yasama döneminde yasalaştırılması planlanan taslak, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile sektör temsilcileri arasında yürütülen görüşmeler neticesinde şekilleniyor. Yeni düzenleme ile kredi kartı ile yapılan bahşiş ödemeleri, işletme kasasından bağımsız olarak doğrudan çalışanlara aktarılabilecek ve yasal olarak korunacak.
MEVCUT DURUMDA BAHŞİŞ NASIL DEĞERLENDİRİLİYOR?
Bahşiş, vergi mevzuatında net bir konuma sahip değil.
Şu anda müşterilerin servis personeline verdiği bahşişler hediye niteliğinde değerlendirildiği için gelir vergisine tabi tutulmuyor. Ancak bahşişin fatura ya da fişe yansıtılması ya da işveren tarafından dağıtılması durumunda, ücretin bir parçası olarak kabul ediliyor ve vergiye tabi hale geliyor. Bu da sektörde belirsizliğe yol açıyor.
TASLAĞIN AMACI YASAL GÜVENCE, ŞEFFAFLIK VE GELİR ARTIŞI
Bahşiş ödemelerinde yeni dönemle hem şeffaflık hem de ekonomik katkı sağlanacak.
Düzenleme ile hedeflenen temel unsur, hizmet çalışanlarının müşteriden doğrudan alacağı bahşişin kredi kartı üzerinden güvenli şekilde tahsil edilmesini sağlamak. Bu ödeme yöntemi, nakit kullanımının azalması ve dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte hem yerli hem yabancı müşteriler tarafından daha fazla tercih ediliyor.
BAHŞİŞ GELİRLERİNDE YÜZDE 90’A VARAN ARTIŞ BEKLENİYOR
Düzenleme, sektör çalışanlarının gelir seviyesini ciddi oranda yükseltebilir.
Kredi kartı üzerinden tahsil edilen bahşişlerin kayıt altına alınması sayesinde çalışanların gelirlerinde ortalama %90 artış yaşanması öngörülüyor. Özellikle garson, komi, şef ve benzeri pozisyonlarda görev alan hizmet çalışanlarının gelirlerinde önemli bir iyileşme sağlanması bekleniyor.
VERGİLENDİRME MODELİ NASIL İŞLEYECEK?
Stopaj oranı %10 olarak öngörülüyor ancak kaldırılması da gündemde.
Taslak modele göre, kredi kartı ile ödenen bahşişlerden yalnızca %10 oranında stopaj kesintisi yapılacak. Ancak bu uygulamanın tamamen kaldırılması da masada bulunan seçenekler arasında. Kalan miktar ise çalışanlar tarafından belirlenecek adil bir dağıtım anahtarına göre bölüştürülecek.
TASLAĞIN HAZIRLIK SÜRECİNDE KİMLER YER ALIYOR?
TURYID, Türes ve kamu kurumları eşgüdüm içinde çalışıyor.
Düzenleme; Turizm Restoran Yatırımcıları Derneği (TURYID) ve Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) tarafından hazırlanıyor. Çalışma; Hazine ve Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı gibi kurumlarla ortak yürütülüyor. Süreç, Cumhurbaşkanlığı'ndaki ilgili birimlerin bilgisi dahilinde ilerliyor.
DEVLETİN VERGİ GELİRİ ARTACAK
Kayıt dışı bahşiş gelirleri vergilendirilerek önemli bir gelir elde edilmesi planlanıyor.
Yıllık 20 milyar dolarlık ciroya sahip hizmet sektöründe kayıt dışılığın önlenmesiyle birlikte devletin yıllık 1.8 milyar dolarlık vergi (KDV ve kurumlar vergisi dahil) gelirine ulaşması öngörülüyor. Stopajdan elde edilecek gelir ise yaklaşık 120 milyon dolar seviyesinde hesaplanıyor.
2024’TEKİ GECİKMENİN NEDENİ NE?
Olumsuz kamuoyu algısı süreci yavaşlattı.
Geçtiğimiz yıl yasalaşması beklenen düzenleme, kamuoyunda "garsonun bahşişine vergi geliyor" şeklinde oluşan yanlış algı nedeniyle askıya alındı. 2025 yılı itibarıyla kamuoyunun doğru bilgilendirilmesiyle birlikte düzenlemenin yeniden gündeme alınması planlanıyor.
İSTİHDAM VE REKABET AÇISINDAN ETKİLERİ NE OLACAK?
Sektörde kalifiye eleman kaybı önlenecek, rekabet eşitlenecek.
Yeni uygulama, kayıtlı çalışan işletmelerle kayıt dışı faaliyet gösteren müesseseler arasındaki rekabet dengesini sağlayacak. Aynı zamanda son dört yılda sadece Dubai’ye göç eden 80 bin nitelikli servis çalışanının yurtiçinde tutulması ve sektörde kalıcılığın sağlanması hedefleniyor.
