ABD'li bilim insanları, Güneş’in yüzeyine dair bugüne kadar kaydedilen en yüksek çözünürlüklü görüntüleri elde etti. Hawai’de bulunan Daniel K. Inouye Güneş Teleskobu kullanılarak gerçekleştirilen gözlemler sonucunda, yalnızca 20 kilometre genişliğindeki ince manyetik şeritler tespit edildi. Bu gelişme, Güneş’in karmaşık manyetik yapısının anlaşılması açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Güneş’in yüzeyinde perde gibi şeritler
ABD Ulusal Bilim Vakfı'na (NSF) bağlı Güneş Gözlemevi (NSO) araştırmacıları, granül adı verilen sıcak gaz hücrelerinin kenarlarında oluşan bu şeritlerin, Güneş’in manyetik alan yapısını gözler önüne serdiğini belirtti. Parlak ve karanlık olarak dalgalanan bu desenler, farklı yoğunluktaki manyetik alanlara işaret ediyor. Parlak bölgeler güçlü, karanlık bölgeler ise daha zayıf manyetik alanlara sahip.
Araştırmanın başyazarı Dr. David Kuridze, "Bu çalışmayla Güneş yüzeyini 20 kilometrelik olağanüstü bir çözünürlükle incelemeyi başardık. Bu desenler, manyetik alanların ince yapısının izlerini taşıyor," dedi.
G-bandı ile yapılan özel gözlem
Görüntüler, teleskobun G-bandı adı verilen özel bir görünür ışık spektrumunda çalışan cihazıyla elde edildi. Bu spektrum, özellikle güneş lekeleri ve benzeri güçlü manyetik aktivite bölgelerini net biçimde ortaya koyuyor. Elde edilen veriler sayesinde bilim insanları, Güneş yüzeyindeki fiziksel süreçleri daha ayrıntılı analiz edebiliyor.
Küçük dalgalanmalar, büyük etkiler
Görülen manyetik şeritlerin gücü yalnızca bir buzdolabı mıknatısı kadar olsa da (yaklaşık 100 gauss), bu küçük farklar plazma yoğunluğunu değiştirerek Güneş’in görünen yüzeyinde milimetrik oynamalara neden olabiliyor. Bu etkiye “Wilson çöküntüsü” deniyor ve ancak bu düzeyde çözünürlükle gözlemlenebiliyor.
Uzay havası tahminleri için kritik adım
Bilim insanları, Güneş’in yüzeyindeki bu küçük ölçekli manyetik değişimlerin zamanla büyük uzay olaylarına neden olabileceğini vurguluyor. Güneş patlamaları, taç kütle atımları ve benzeri olaylar, Dünya’daki elektrik altyapısını, iletişim sistemlerini ve uyduları etkileyebiliyor. Bu nedenle, detaylı gözlemlerle uzay havası tahminlerinin doğruluğu da artıyor.
NSF yetkilisi Dr. David Boboltz, “Inouye Teleskobu, Güneş’in incelenmesinde çığır açıyor. Küçük ölçekli fiziksel süreçleri anlamak, gelecekte uzay hava olaylarını daha iyi tahmin etmemizi sağlayacak,” dedi.
Gözlem sonuçlarına ait araştırma, saygın bilimsel yayınlardan biri olan The Astrophysical Journal Letters’ta yayımlandı.
