Depremler, insanlık için en öngörülemez doğal afetler arasında yer alıyor. Ancak bazı hayvanların, özellikle kedilerin, bu sarsıntıları insanlardan önce fark edebildiğine dair birçok gözlem bulunuyor. Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan ülkelerde vatandaşlar, kedilerin depremden hemen önce huzursuzlandığını, saklandığını ya da alışılmadık davranışlar sergilediğini sık sık dile getiriyor.
Peki, kedilerin bu davranışları gerçekten yaklaşan bir depremin habercisi mi? Bilim dünyası bu konuda ne söylüyor?
UZMANLARA GÖRE KEDİLER DÜŞÜK FREKANSTA TİTREŞİMLERİ ALGILAYABİLİR
Veteriner hekimler ve davranış uzmanlarına göre kediler, insan kulağının duyamayacağı düşük frekanslı sesleri ve yer altındaki küçük sarsıntıları algılayabilir. Bu özellikleri sayesinde, yer kabuğundaki mikrosismik hareketlilikleri bizden çok daha önce hissedebilirler.
Kedilerin oldukça gelişmiş işitme ve denge sistemleri, onların çevredeki en ufak değişimleri bile fark edebilmesine olanak tanır. Bu da onları, potansiyel bir doğal afet öncesi “erken uyarı sistemi” gibi davranmaya itebilir.
BİLİMSEL VERİLER NE DİYOR?
Japonya, İtalya ve Çin gibi sık deprem yaşayan ülkelerde yapılan bazı araştırmalar, deprem öncesi hayvan davranışlarını incelemiş ve kediler de dahil olmak üzere birçok evcil hayvanın sarsıntıdan hemen önce huzursuzluk gösterdiğini ortaya koymuştur. Bazı örneklerde, kedilerin ani saklanma davranışları, sürekli miyavlama ve evin köşelerine çekilme gibi belirtiler gösterdiği bildirilmiştir.
Ancak bilim insanları, bu davranışların her zaman aynı şekilde ortaya çıkmadığını ve her hayvanda gözlenmediğini vurguluyor. Yani her kedi ya da köpek deprem öncesinde mutlaka belirgin bir davranış değişikliği göstermiyor.
Bu nedenle, kedilerin depremi önceden hissettikleri yönündeki savlar gözleme dayalı olsa da, bu durum henüz kesin bilimsel bir veriyle kanıtlanmış değil.
HAYVAN DAVRANIŞLARI AFET ERKEN UYARI SİSTEMLERİNE DAHİL EDİLEBİLİR Mİ?
Bazı bilim insanları, hayvanların bu olağan dışı davranışlarını daha sistematik bir şekilde gözlemleyerek olası erken uyarı sistemlerine katkı sağlanabileceğini düşünüyor. Özellikle deprem öncesi hayvan davranışlarının düzenli olarak kaydedilmesi ve analiz edilmesi, gelecekte bu alandaki belirsizlikleri azaltabilir.
Ancak şu an için kedilerin depremi önceden hissedebileceği fikri, daha çok gözlemsel verilere ve bireysel deneyimlere dayanıyor. Bu nedenle bilimsel dünyada konu hâlâ araştırma aşamasında.
